Wandeling

Wandeling in Kluisbergen, start bij de Hotondmolen. Panorama’s, kleine weggetjes, glooiingen, breed namiddaglicht doen twijfelen of we in Engeland of in Vlaanderen aan het wandelen zijn. Over de ingezaaide velden hangen duizenden ultradunne spinnendraden, je ziet ze pas in tegenlicht, en dan nog moet je goed kijken. Wat is de functie van dit kunstwerk?

We gaan op en we gaan naar beneden. Overal kleine stroompjes water die soms een beek worden. Resten van een bos. Enkele oude boerderijtjes bij elkaar, misschien nog bewoond, misschien al decennia leeg. Wat Texelschapen, met dommige, ingedeukte koppen, even opkijkend naar de voorbijstappers. De prachtigste boombladeren op de grond, kleine schilderijtjes achterloos weggeworpen. Fijne kou, even fris als het washandje ’s morgens. Zich uitrekkende schaduwen van de namiddagzon over de kam.

En dat alles terwijl de regering het land bestuurt door met elkaar te kibbelen (kibbelen is een prima oplossing voor het klimaatprobleem, voor de groeiende armoede, voor de mobiliteit…). En terwijl wij bladeren fotograferen in ons hoofd en elkaar schaduwen tonen en samen luisteren naar de gemurmel van een beekje vallen de bommen op Jemen (waar blijft een hulpactie op tv? Is het omdat onze oliebazen kwaad zullen zijn?), moeten asielvragers morgen beleefd terugkeren, zitten leerlingen zonder leraars, vergaan mensen van eenzaamheid.

Moesten wij ons niet schamen, zo te genieten van een wandeling? In de gazet vandaag staat een artikel over het profijt dat een gemeenschap heeft van verbondenheid, contact, menselijke warmte (“Compassionate Communities”). Sociaal profijt, gezondheidsprofijt.

Onze wandeling is voor ons menselijk kapitaal. We zullen het uitdelen als we weer thuis zijn. Op veel manieren. Ons niveau is de ene mens die de andere ontmoet.

Maar dat de structuren, die onze vorige eeuw heeft opgebouwd om op grotere schaal die samenwerking te organiseren (vakbonden, politiek overleg nationaal en internationaal, enz), dat die structuren zo wankelen, dat maakt ons wel ff bang…

Advertenties

Slaap

De tederheid van Wigman in de laatste strofe: die is groots…
Gedicht geschreven voor “een eenzame uitvaart”, dat wil zeggen iemand die door de stad wordt begraven wegens totale eenzaamheid (geen familie, geen vrienden die naar de dode omkijken).
Foto: Lissabon, man alleen aan de rand van de Taag, die daar al zo lang voorbij stroomt, een eigen eeuwigheid meedragend.

 

Moe in Amsterdam
(Menno Wigman)

Hij wist dat het zou komen, dat gevoel
dat achter alle ramen van de stad
het leven beter dan het zijne was.

Zo zat hij aan zijn Amsterdamse gracht.
Wat zeg ik? Zo denk ik dat hij daar zat.
Verbannen aan een Amsterdamse gracht.

Ik weet niet goed tot wie ik spreek. Ik weet
alleen dat hier een lege schedel ligt,
een borstkas met een hart dat tot voor kort

nog eeuwig heeft gedrumd. Dag stille man.
Dag Amsterdammer zonder stratenplan.
Vergeet de stad en slaap zoveel je kunt

Ter nagedachtenis aan S.v.Z.
24 februari 2003

Boekhandel

Ik schuifel rond in de kleine boekhandel Letters & Co, op de markt in Deinze. De keuze is prettig veelzijdig, met veel aandacht voor het goede boek, niet slechts het meest verkopende. Ik hoor de boekenvrouw praten met een oma die lectuur zoekt voor haar kinderen. Ze heeft blijkbaar veel gelezen, vertelt met gloed over een jeugdboek. De oma heeft er deugd van, dat hoor ik. Ondertussen heeft haar compagnon mij al gezegd dat ik het maar moet vragen als ik een vraag zou hebben. Ik glimlach en zeg dat ik graag rondkijk.
Als ik verder opschuif (de ruimte is klein, een smalle sleuf eigenlijk) en naast de boekenvrouw kom te staan, zegt ook zij dat ik maar iets moet vragen als dat nodig is. Ik glimlach nog breder en zeg dat mij dat al gevraagd is, dat ik maar wat rondneus. Ze kijkt mij aan en zegt: je geniet gewoon. Nu ontsnapt er mij een kleine lach en ik zeg: dat is het, da’s mooi gezegd! Maar wij genieten ook, zegt ze tegen haar compagnon en mij en de oma, wij genieten ook zo als er weer nieuwe boeken binnenkomen.
Hé, denk ik terwijl ik verder kijk, dat is lang geleden dat ik een boekhandelaar nog zo haar passie voor boeken hoorde verkondigen. Héhé. De boekhandelaar als echte liefhebber. Liefhebbende. Voor boeken, maar eigenlijk ook voor wie bij haar of hem komt kopen. Boeken zijn en blijven toch van een andere orde dan schoenen of smartphones…
Buiten denk ik terug aan het kleine boekhandeltje van Jenny Walry in de Gentse Zwijnaardsesteenweg. Ik was toen student, het waren de late jaren zestig, en ook zij sprak mij aan, vertelde me van haar voorkeuren. En ook bij haar ging ik met een goed gevoel en met weer een ontdekking naar huis.

Herfstmorgen

Deze herfstmorgen is in de lucht een hand bezig die van schilderen weet: eerst een grijsblauw dat ik zo zou kopen, mocht dat kunnen; dan even later een bleek grijs dat waarschijnlijk de eerste laag is van een nieuw vel; waarop dan kleine ontploffinkjes van donker getinte wolken verschijnen, alsof er bewust gemorst wordt met de waterverf. Dan moet ik even een grote boodschap doen, maar als ik weer aan het raam sta, zie ik dat er nu subtiel wit tussen het blauwgrijsdonker wordt gemengd, alsof er van achteren lampen worden aangestoken. En dan weer uitgedaan, want de lucht is weer dunner geworden, één groot sigarettenvloeitje dat vederlicht golft.

Denk nu niet “achter het raam en uit de wind / ’t is daar dat men de luiaards vindt” (om een spreekwoord van mijn moeder te parafraseren). Nee, even de verten inkijken is gewoon een oefening in mentale gezondheid, je wordt er zelf ook lichter van. Ik weet wel dat de dagelijkse plichten wachten, maar af en toe eens het hoofd heffen, dat verheft een mens. Niet enkel iemand die zijn uren klopt, achter een bureau, voor de klas, op de stellingen van een nieuwbouw, maar onderdeeltje zijn van de Grote Beweging (laat mij het maar zo noemen). Mijn vader kon plots ophouden met zijn werk, op z’n gemak een vogeltje bekijken en dan tegen mij zeggen: heb je dat vogeltje gezien? Ik heb daar veel van geleerd.

foto’s: Kluisberg en omgeving

Kind & Co

Uit het Kleinkinderenlogboek:

Elias over de zeewierchips die zijn vader binnenspeelt en die hij eerst niet lustte: “Geef mij er ook maar een, papa, mijn tong verandert soms.”

Er is nog een stuk taart over. Sander heeft al een deel ervan binnengeschoven, zoals hij dat kan (en wij maar zeggen dat er zoiets bestaat als traag eten, dat dat beter smaakt, dat dat beleefder is, afijn u kent volwassenen).
Maar er blijft dus nog een stuk over. Wij vragen of hij nog een beetje wil. Nee, zegt hij, geef dat maar aan uw zoon… Wij kijken even naar elkaar, maar hij bedoelt dus wel degelijk zijn vader. Tongue in cheek, nu al…

*

Over andere kinderen:

Wij zien in de stad Bergen een rijtje kinderen aankomen, ukkies nog, voorafgegaan door een juf en afgesloten door een juf. Mooi netjes achter elkaar en, wie schetst onze verbazing, tussen twee koorden. Elk kind houdt die twee koorden vast die de juf vooraan trekt en de juf achteraan afsluit.
Hé, zeg ik tegen de juf vooraan als ze voorbijgaat, da’s een goed gedacht. Ze glimlacht en zucht tegelijk: ja, zegt ze, maar ze geraken niet vooruit. Ze zijn het stappen niet meer gewend, met al die buggies en auto’s.

*

Foto: jong kijkt naar oud…

 

De Samber

Vier dagen in de vallei van de Samber.

Een ontdekking, die rivier! Prachtig gelegen, een oude geschiedenis (een van de oudste kerken van België (Lobbes), de abdij van Aulne, de hellingstad Thuin met zijn hangende tuinen) en een jonge geschiedenis (schepen die kolen vervoerden tot in Parijs, vaak getrokken door vrouwen op de jaagpaden, schermutselingen uit de eerste oorlog).

En we kwamen er in de kleuren van broeder herfst.

En het viel op: werkelijk iedereen, van oud tot jong, zei goeiedag… Beschaafde mensen, die Henegouwers.

Vraag

“Zou u liever meer liefhebben en meer lijden, of minder liefhebben en minder lijden? Dat is, denk ik, uiteindelijk de enige echte vraag.”

(Beginzinnen van Julian Barnes’ Het enige verhaal.
Vertaald uit het Engels door Ronald Vlek. Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam 2018)

Moeder van smarten (Rijksmu)